(Truss Retaining Structure) سازه خرپایی
اعضای اصلی خرپا شامل عضو قائم، عضو مایل، شمعک ریشه، پی زیر پای عضو مایل و اعضای افقی و مایل خرپا میگردد. تراز بالای شمعک ریشه و تراز بالای پی زیر پای عضو نباید از کف گودبرداری بالاتر قرار گیرند. ضمنا این اعضا در پایان کار در زمین به صورت مدفون باقی میمانند.
مراحل اجرا :
۱- بعد از تخریب ساختمان قدیمی در صورت وجود و پس از برداشتن آوارهای اولیه و رساندن سطح خاک به تراز خیابان، اقدامات لازم جهت حفر چاه در محل اعضای قائم خرپاها را صورت می دهیم. چاههایی در امتداد اعضای قائم هریک از خرپاها حفر میکنیم. عمق این چاهها برابر با عمق گود به اضافه طول شمع است. قطر چاه ۸۰ تا ۱۰۰ سانتی متر در نظر گرفته می شوند.
۲- همزمان با حفر چاه های مورد نیاز، قفسه آرماتور فونداسیون عضو قائم سازه نگهبان نیز ساخته شده و پس از اتمام حفاری و با حداقل فاصله زمانی ممکن داخل چاه ها قرار گرفته می گیرد. انتهای تحتانی این عضو باید حداقل به یک میزان معین در داخل شمع فرو رود. به منظور جلوگیری از بیرون آمدن عضو قائم از داخل بتن، بر اثر نیروی کششی وارده، در بخش تحتانی آن مطابق نقشههای اجرایی شاخکها اجرا میگردد سپس بتن ریزی انجام میشود.
۳- پس از نصب عضو قائم، گودبرداری بصورت شیب دار با نسبت ۱ به ۲ (به ازای هر ۲ متر ارتفاع ۱ متر عرض خاک) در کناره های گود انجام می شود. این شیب ایمن بر اساس مطالعات مکانیک خاک و تئوریهای مربوطه به دست میآید. خاکبرداری در بقیه قسمت های گود تا رسیدن به عمق زیر فونداسیون بلامانع می باشد.
۴ – بعد از رسیدن به تراز خاکبرداری زیر فونداسیون و قرار دادن صفحه ستون در محل مناسب عضو مایل اصلی خرپا را از یک طرف به صفحه ستون و از طرف دیگر به المان قائم سازه نگهبان متصل می شود. محل فونداسیون پای عضو مایل را آماده نموده و پس از قالب بندی و آرماتوربندی و نصب ورق کف ستون و بولتهای آن، بتن ریزی آن انجام میگیرد.اولین عضو افقی سازه نگهبان نیز در همین مرحله نصب می شود.
۵- خاک قسمت مثلثی محصور بین عضو قائم، عضو مایل و اولین عضو افقی خرپا، در سرتاسر طول دیواره برداشته شده و سپس عضو افقی مزبور از سویی به عضو قائم و از سویی دیگر به عضو مایل متصل میگردد.
خاک محصور بین عضو افقی فوقانی و عضو افقی زیر آن و اعضای قائم و مایل، در سرتاسر طول دیواره برداشته شده و اعضای قطری و افقی دوم نصب میگردد.
سپس عملیات خاکبرداری و نصب اعضای افقی و قطری مرحله به مرحله اجرا میگردد تا در نهایت خرپا اجرا شود.
مزیت های سازه نگهبان خرپایی: اجرای ساده و هزینه نسبی کمتر نسبت به روش های دیگر، عدم نیاز به افراد با تخصص بالا و تجهیزات خاص برای اجراء ، قابلیت انعطاف پذیری بالا از نظر اجراء در شرایط مختلف پروژه ، امکان استفاده مجدد از خرپاهای ساخته شده در پروژه های مشابه ، عملکرد مناسب سازه نگهبان خرپایی برای تحکیم گودهای نسبتاً عمیق (تا حدود ۱۴ متر) ، عدم تجاوز به زمین همسایه در اجرای آن ، عدم احتیاج به اخذ رضایت مالکان ساختمان های مجاور.